سمیه سادات سجادی

دکتری: دانشجوی دکتری تاریخ محلی دانشگاه اصفهان
کارشناسی ارشد: دانشگاه بیرجند، ۱۳۹۰

معرفی کتاب گفت‌وگو با مارک ج. گازیوروسکی

معرفی کتاب: گفت‌وگو با مارک ج. گازیوروسکی
گفت‌وگو و تنظیم: مرتضی رسولی‌پور
ناشر: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
تیراژ: 500 نسخه
زمستان 94 قیمت 9000 تومان
62 صفحه مصور
نویسنده با توجه به آن‌که سالیان متمادی در حوزۀ تاریخ شفاهی به فعالیت مشغول است در پیشگفتار کتاب به کارکردها و ویژگی‌های تاریخ شفاهی اشاراتی کرده است. گفتگو و مصاحبه را تلاش برای درک و فهم اندیشۀ دیگران و در صورت لزوم نقد و مورد آزمون و محک قرار دادن و ارائه آنها در جامعه بیان نموده و عدم گفت‌وگو را همتراز عدم تصور فهم مسائل و راه‌یابی در یک شکل منطقی و غیر شخصی دانسته است. گفت‌وگوی موفق شناخت خصوصیات جسمی و ظاهری، روانی و خلقی و اجتماعی و فکری مصاحبه‌شونده را فراهم می‌سازد. پرسش مهمترین اصل مصاحبه است به ویژه با آنان که همانند ما فکر نمی‌کنند. لازمۀ برقراری ارتباط گفت‌وگوی دو‌جانبه به همراه نظام پژوهشی با نقد و پرسش و مشخص شدن و شفاف سازی حقیقت است.
جهت شکل‌گیری روایت تاریخی در کنار هم قرار دادن روایت‌ها و گزاره‌ها و رعایت مسائلی همانند:1 رعایت منطقی سؤالات جهت پاسخ‌دهی دقیق. 2 مطالعه و پژوهش علمی و آگاهی نسبی از موضوع.3 رعایت جنبه‌های فنی مصاحبه همانند جهت دادن به مصاحبه، یادداشت‌برداری، بهره‌وری از روش و زبان ارتباط، توجه به مصاحبه‌شونده و بیانات او، رعایت ادب، پرهیز از بازجویی و... .4 هدفمندی مصاحبه.
پس از آن به معرفی واحد تاریخ شفاهی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران و مجموعۀ از آثار منتشر شده در عرصه‌های مختلف سیاسی، فرهنگی با افراد مختلفی که در تحولات معاصر ایران نقش به سزایی داشتند، پرداخته است. هدف از این امر را نیز دستیابی به اطلاعات، دانش، تجارب و عملکرد راویان و ارائه نوعی از کنش متقابل جهت دستیابی به واقعیت و تبیین روایت بیان نموده است.
در مبحث بعدی مختصری از شرح احوال و آثار مصاحبه شونده معرفی شده است. آنچه در این کتاب مورد نظر است بررسی بخشی از تاریخ ایران عصر پهلوی 57- 1320، محمد مصدق 57- 1261 و کودتای 28 مرداد 1332، دخالت ایالات متحده در حکومت پهلوی دوم. نویسنده با طرح 35 سؤال که برخی دو قسمتی و برخی کوتاه و برخی دیگر در قالب بخشی از اطلاعات در مورد موضوع مصاحبه به گفت‌وگو با مصاحبه‌شونده پرداخته است. گاه سؤالات از دل جواب‌های مصاحبه‌شونده به سؤالات قبلی طرخ شذه است. از سوی دیگر طرح سؤالات تا حدود زیادی اشراف مصاحبه‌کننده را بر موضوع نمایان می‌سازد اگرچه در برخی موارد به خوبی شفاف‌سازی انجام نگرفته است. علاوه بر این، در هر بخش جواب اصلی به عنوان تیتر موضوع انتخاب شده است.
نویسنده سعی بر آن دارد با توجه به اسناد و مدارک مکنوب اشتباهات مصاحبه شوده را به صورت تحلیلی- توصیفی بیان نماید. همچنین نکات حایز اهمیت در این مصاحبه مطالبی است که مصاحبه‌شونده بیان نموده 1- نقش صد درصدی امریکا در کودتای 28 مرداد و عدم اشاره به دولت انگلیس و عوامل آن در این واقعه. 2- مصاحبه‌شونده اطلاعات خود در این باره را از منابعی همچون برخی از اعضای سازمان سیا که به صورت شفاهی بیان کرده‌اند، نقل کرده بدون آنکه نامی از آنان در مصاحبه ببرد که تا حد زیادی از اعتبار سخن می‌کاهد. 3- عدم اشتیاق امریکا در معاملات نفتی با ایران و شاهد را اولین معامله نفتی پس از 14 – 15 ماه دانسته در صورتی که اسناد و مدارک به گونه‌ای دیگر مطالب را بیان می‌کنند. 4- بدون توجه به آمارهای منتشر شده توسط کارشناسان اقتصادی نمیه دوم دهه 1960 م. را سال های شکوفایی اقتصادی ایران بر اثر اصلاحات ارضی دانسته در حالی که مصاحبه‌کننده با توجه به آمار این نظر را رد کرده است. این اشتباهات سبب شده مصاحبه‌شونده در دهه 1960 امریکا را وابسته به شاه بداند در حالی که وابستگی متقابل است. از سویی دیگر در بیان برخی پاسخ‌ها تناقضات و اشتباهاتی وجود دارد.
در پایان 6 تصویر از مصاحبه‌شونده و مصاحبه‌کننده و تصاویری مربوط به هئیت نمایندگی کنسرسیوم نفتی به همراه نمایه اشخاص و فهرستی از کتابهای منتشر شده انتشارات ارائه شده است.
+ پنجشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۲۲
نظر شما
نام:
ایمیل : * نمایش داده نمی‌شود
نظر شما: